Tekstdoelen en tekstsoorten

            Tekstdoelen

Een tekst wordt niet zomaar geschreven. Een schrijver heeft altijd een doel voor ogen. Een tekstdoel is wat de schrijver wil bereiken met de tekst. Waarom heeft hij de tekst geschreven? 

Er worden vaak vier tekstdoelen onderscheiden:

• Informeren

• Amuseren

• Overtuigen

• Activeren

            Tekstsoorten

Als je weet met welk doel je de tekst gaat schrijven, kies je een tekstsoort die goed bij dat doel past.

Informatieve tekst:

De schrijver laat je iets nieuws weten. Je krijgt bij een informerende tekst meestal alleen informatie en geen oordeel over de inhoud. Dus de schrijver heeft geen mening over onderwerp.

Voorbeeld: 

                                            Nieuwsbericht 

Doel: de schrijver laat je iets nieuws weten.Objectief: zonder mening, vooral feiten.

Amuserende tekst: 

Hieronder verstaan we bijvoorbeeld verhalen, strips, romans en gedichten. Het zijn teksten die je meestal voor je plezier leest. 

Voorbeeld: 

               Stripverhaal

Doel: de schrijver wilt de lezers wil vermaken

Overtuigende tekst:

In een tekst die wil overtuigen, geeft de schrijver zijn mening over een bepaald onderwerp. Als lezer ben je vrij om het eens of oneens te zijn.

Voorbeeld: 

                            Column

Doel: de schrijver wilt de lezers wil vermaken

Activerende tekst:

Dit zijn teksten die bedoeld zijn om je over te halen iets te gaan doen. Met deze tekstsoort heb je veel te maken als je in de reclame werkt.

Voorbeeld: 

                 Een advertentie is een vorm van reclame

Doel: iemand overhalen om iets te doen ( meestal iets kopen of gebruiken ).

             Wat zijn tekstvormen?

Een tekst kan in verschillende vormen voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan een gedicht, een nieuwsbericht of een reclametekst, stripverhaal. Een tekstvorm is dus hoe een tekst eruit ziet.

Lees de onderstaande tekst.

Voorbeeld

Een gevaarlijke ziekte in de tropen, dus ook in Bangladesh, is malaria. Koude rillingen, hoofdpijn, overgeven en hoge koorts waarbij je hevig moet zweten, horen bij deze ziekte. Kinderen krijgen er vaak nog stuiptrekkingen bij. Er zijn ook vormen waarbij je verlamd raakt of dood gaat.                     

Malaria wordt overgebracht door een mug. Het is de malariamug die veel lijkt op de steekmug bij ons, maar alleen anders zit. En of je het wilt geloven of niet: de wijfjes zijn de boosdoeners. Zij steken omdat ze bloed nodig hebben voor de groei van hun eitjes. De mannetjes steken niet, of bij hoge uitzondering. Om malaria over te brengen, moet het wijfje eerst bloed opgezogen hebben bij iemand die de ziekte al heeft. Als de mug iemand steekt die niet besmet is, dan kan ze de ziekte niet overdragen. In dat geval veroorzaakt een steek, net als bij ons, een klein bultje en een beetje jeuk.

Beantwoord de volgende vragen

Wat is het doel van de tekst?

1.    informeren
2.    amuseren
3.    overtuigen

Wat is de tekstsoort?

In het schema hieronder zie je bij ieder tekstdoel een aantal tekstsoorten.

Klik op de start button om te oefenen. 

Oefening